U C H W A Ł A Nr .........................................
Rady Miejskiej Kalisza
z dnia .............................................................
w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu w 2003 roku.
Na podstawie art. 18 ust 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym /Dz.U. z 2001r. Nr 142,poz.1591 z późn. zm./ oraz art.46 ust.6 ustawy z dnia 29 listopada 1990r.o pomocy społecznej /Dz.U. z 1998r.Nr 64 , poz.414 z późn. zm./ uchwala się co następuje:
§ 1.
Przyjmuje się sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu w 2003r. stanowiące załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2.
Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Kalisza.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
U Z A S A D N I E N I E
do Uchwały Nr .........................................
Rady Miejskiej Kalisz
z dnia .......................................................
w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu w 2003r.
Stosownie do art.46 ust.6 ustawy o pomocy społecznej kierownik ośrodka pomocy społecznej składa radzie miejskiej coroczne sprawozdanie z działalności ośrodka.
Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kaliszu realizuje zadania zlecone i zadania własne Miasta Kalisza oraz zadania Miasta Kalisza - miasta na prawach powiatu obejmujące zakres pomocy społecznej.
z dnia ...................................
Reforma ustrojowa państwa spowodowała, iż Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kaliszu pełni od 1999r. dwie funkcje: ośrodka pomocy społecznej i powiatowego centrum pomocy rodzinie. Zadania realizowane przez MOPS są regulowane przede wszystkim :
-ustawą o pomocy społecznej ( Dz. U. z 1998r. Nr 64 poz 414 z późn. zm.)
-ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych( Dz. U. z 1997r. Nr 123 poz 776 z poźn. zm.)
-ustawą o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych ( Dz.U. z 1998r. Nr 102 poz 651z późn. zm. )
oraz innych ustaw towarzyszących.
Ze świadczeń przyznawanych w ramach zadań własnych gminy i zadań zleconych korzystały w roku 2003 - 5300 rodzin, a w rodzinach tych 12.875 osób. Tym samym 11,9 % mieszkańców Kalisza korzystało ze świadczeń pieniężnych pomocy społecznej. Zdecydowana większość osób korzystało z pomocy w ramach zadań własnych gminy - 4.280. Z pomocy udzielanej w ramach zadań zleconych gminy korzystało 2.009 osób. Jest to tendencja pogłębiająca się z roku na rok i utrwalona od roku 2001, tj. od kiedy wysokość środków finansowych w ramach zadań zleconych nie pozwala na udzielanie pomocy w formie zasiłków okresowych. W roku sprawozdawczym zasiłki okresowe otrzymało jedynie 339 osób. Średnio pomoc ta przyznana była na okres 1,6 miesiąca.
Zasiłki i pomoc w naturze w ramach zadań własnych gminy.
Do zadań własnych z zakresu pomocy społecznej o charakterze obowiązkowym realizowanych przez gminy należy w szczególności:
§ udzielanie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym, w tym osobom bezdomnym,
§ świadczenie usług opiekuńczych w tym specjalistycznych w miejscu zamieszkania,
§ udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osób bezdomnych i innych osób nie mających dochodu i możliwości ubezpieczenia się na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
§ udzielanie zasiłku celowego na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,
§ praca socjalna,
§ sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym.
Zadania obowiązkowe |
Ilość osób |
Kwota |
Schronienie |
8 |
23.614 |
Posiłek |
2.192 |
820.580 w tym 276.602 - dotacja Wojewody |
|
W tym posiłek dla dzieci i młodzieży w stołówkach szkolnych - 2.135 |
809.021 |
Sprawienie pogrzebu |
10 |
24.108 |
Zasiłki celowe na pokrycie kosztów powstałych w wyniku zdarzenia losowego |
1 |
1.000 |
Usługi opiekuńcze |
468 |
1.170.000 |
Praca socjalna |
1.750 |
- |
Zadania fakultatywne |
Ilość osób |
Kwota |
Zasiłki celowe |
3.249 |
1.940.211 |
Łącznie z budżetu miasta na świadczenia pomocy społecznej będące w dyspozycji MOPS w Kaliszu wydatkowano kwotę 3.702.911 zł.
Zdecydowana większość zasiłków celowych była przyznana z przeznaczeniem na żywność i środki czystości. Średnio zasiłek celowy wyniósł 152 zł. Średnio miesięcznie w okresie roku szkolnego z dożywiania w szkołach korzystało 1765 dzieci.
Do zadań własnych z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez gminy należy również prowadzenie ośrodków wsparcia o zasięgu lokalnym.
Na terenie Kalisza funkcjonuje Dzienny Dom Pomocy Społecznej z usług którego w 2003 r. skorzystało 114 osób. Dzienny Dom Pomocy Społecznej jest placówką całodziennego pobytu, świadczącą usługi opiekuńcze, rekreacyjno-kulturalne, rehabilitacyjne a także posiłki przeznaczone dla osób, które ze względu na wiek, stan zdrowia, sytuację życiową oraz warunki rodzinne wymagają takiej pomocy.
Zasiłki i pomoc w naturze w ramach zadań zleconych gminie.
Łączna kwota przeznaczona na świadczenia pomocy społecznej z zakresu zadań zleconych wyniosła 5.708.607 zł
Średnia wysokość zasiłku z zadań zleconych wyniosła 347 zł .
Zadania zlecone gminie obejmowały w roku sprawozdawczym w szczególności:
§ przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, renty socjalnej,
§ przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych, gwarantowanych okresowych , macierzyńskich okresowych i jednorazowych,
§ opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne za osoby sprawujące opiekę nad dzieckiem wymagającym stałej opieki i pielęgnacji, dla osób pobierających gwarantowany zasiłek okresowy,
§ opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
§ świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych przysługujących na podstawie przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,
§ organizowanie i prowadzenie środowiskowych domów samopomocy.
Forma pomocy |
Liczba osób |
Kwota w zł |
Zasiłki stałe |
238 |
985.726 |
Zasiłki stałe wyrównawcze |
521 |
1.498.541 |
Renty socjalne (do 30 IX 2003) |
465 |
1.558.233 |
Gwarantowane zasiłki okresowe |
112 |
407.731 |
Macierzyńskie zasiłki okresowe i jednorazowe |
289 |
338.379 |
Składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe |
291 |
438.000 |
Składki na ubezpieczenie zdrowotne |
647 |
176.200 |
Specjalistyczne usługi opiekuńcze |
49 |
240.000 |
Zadania fakultatywne.
§ zasiłki okresowe dla 339 osób na kwotę 65.797 zł,
Forma pomocy |
Liczba osób |
Kwota w zł |
Zasiłki okresowe |
339 |
65.797 |
Zadaniem zleconym gminie jest również organizowanie i prowadzenie środowiskowych domów samopomocy.
Dzieciom, młodzieży i osobom dorosłym upośledzonym umysłowo, a także osób, którym specyficzne zaburzenia w rozwoju uniemożliwiają pobyt w innych placówkach zapewnia podstawowe świadczenia opiekuńczo-wychowawcze rekreacyjne, rehabilitacyjne a także posiłki Dzienny Ośrodek Rehabilitacyjno -Wychowawczy "Tulipan" w Kaliszu. W 2003r. Ośrodek przeznaczony jest na 50 miejsc, a skorzystało z jego usług 53 osoby.
Analiza przyczyn, dla których osoby i rodziny korzystały ze świadczeń pomocy społecznej pokazuje, że w największej ilości przypadków, bo w 2.673 było to bezrobocie. Dla 1.819 rodzin powodem przyznania pomocy była niepełnosprawność a dla 1.892 długotrwała choroba. W grupie przyczyn najliczniej występujących trudnych sytuacji rodzin znajduje się również bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. Zjawisko to odnotowano w 1.133 rodzinach z czego 947 w rodzinach niepełnych. W 315 przypadkach dysfunkcją powodującą konieczność przyznania świadczeń pomocy społecznej był alkoholizm.
Na podstawie ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych wypłacono:
§ zasiłki rodzinne dla 165 osób
§ zasiłki pielęgnacyjne dla 184 osoby
Forma pomocy |
Liczba osób |
Kwota w zł |
Zasiłki rodzinne |
165 |
58.622 |
Zasiłki pielęgnacyjne |
184 |
223.914 |
Zasiłki wypłacane są dla osób, uprawnionych, którym z różnych przyczyn nie wypłacają tych zasiłków inni płatnicy.
ZADANIA POWIATU
Do zadań powiatu realizowanych w oparciu o przepisy ustawy o pomocy społecznej należy w szczególności:
§ zapewnienie, organizowanie i prowadzenie usług o określonym standardzie w domu pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym, organizowanie mieszkań chronionych oraz kierowanie osób ubiegających się o przyjęcie do domu pomocy społecznej,
Dom Pomocy Społecznej w Kaliszu przeznaczony jest na 180 miejsc.
W ubiegłym roku w DPS w Kaliszu umieszczono 37 osób oraz 40 osób w domach pomocy społecznej poza Kaliszem. Na miejsce w Domu Pomocy Społecznej w Kaliszu oczekuje 95 osób natomiast na miejsca w innych domach pomocy społecznej oczekuje 16 osób.
§ prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej,
Centrum Interwencji Kryzysowej w Kaliszu udzieliło schronienia dla 74 nowych osób - ofiar przemocy, oraz dla 10 osób znajdujących się w sytuacjach wywierających negatywny wpływ na psychikę człowieka i jej rozwój w wyniku zdarzenia losowego, 8 osób przebywało w mieszkaniach chronionych (w tym jeden wychowanek placówki opiekuńczo-wychowawczej pozostała grupa to osoby z zaburzeniami psychicznymi),
Nie wszystkie osoby będące w sytuacji kryzysowej, a w szczególności w sytuacji występującej przemocy w rodzinie, wymagają umieszczenia w placówce. Osobom tym udzielana jest pomoc ambulatoryjna. Pomocy tej udzielono 942 osobom.
Niektórzy klienci ambulatoryjni tj. kobiety uwikłane w przemoc domową, uczestniczą również w spotkaniach w grupie wsparcia dla ofiar przemocy, prowadzonych przez psychologa.
§ zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców oraz dzieciom niedostosowanym społecznie.
W ramach realizacji powyższego zadania w 2003 roku skierowano 56 dzieci do placówek opiekuńczo-wychowawczych.
W Domu Dziecka w Kaliszu umieszczono w roku 2003 r. - 21 dzieci (zarówno z miasta Kalisz jak i innych powiatów).
Opracowano analizę dotyczącą realizacji postanowień sądu dotyczących umieszczenia dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. W większości przypadków dzieci przybywają w placówkach interwencyjnych dłużej niż przewidują to przepisy określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 września 2000r. ponieważ nie ma miejsc w placówkach socjalizacyjnych i resocjalizacyjnych. Z analizy wynika, że występują duże trudności w pozyskaniu miejsc dla dzieci starszych , dla dzieci z zaburzeniami zachowania i dzieci uzależnionych. Szczególnie jest trudno pozyskać miejsca dla licznych rodzeństw. Pojawiają się także trudności w dopasowaniu poziomu kształcenia dla wychowanków.
Dom Dziecka w Kaliszu jest placówką opiekuńczo-wychowawczą typu socjalizacyjnego zapewniającą doraźną i całodobową opiekę i wychowanie dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodzicielskiej. Kaliski Dom Dziecka jest placówką koedukacyjną przeznaczoną dla dzieci w wieku od urodzenia do uzyskania pełnoletności lub po uzyskaniu pełnoletności do czasu ukończenia szkoły w której się uczą. Placówka dysponuje 24 miejscami dla dzieci starszych i 26 miejscami dla dzieci małych.
§ pomoc w integracji ze środowiskiem osób opuszczających niektóre rodzaje placówek opiekuńczo-wychowawczych, resocjalizacyjnych, zakłady dla nieletnich i rodziny zastępcze.
Wychowankowie z placówek opiekuńczo- wychowawczych oraz opuszczający rodzinę zastępczą mogą liczyć na pomoc mającą na celu ich życiowe usamodzielnienie i integrację poprzez pracę socjalną a także pomoc :
-pieniężną na usamodzielnienie
-pieniężną na kontynuowanie nauki
-w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w
mieszkaniu chronionym,
-w uzyskaniu zatrudnienia
- na zagospodarowanie w formie rzeczowej
W okresie sprawozdawczym z wychowankami sporządzano 57 indywidualnych programów usamodzielnienia lub ich aktualizacji .
§ przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz pokrywanie wydatków związanych z kontynuowaniem nauki osobom opuszczającym niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych, schroniska, zakłady poprawcze, domy pomocy społecznej i rodziny zastępcze,
W ramach usamodzielnienia z pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki skorzystało 64 wychowanków rodzin zastępczych na kwotę 315.445,86 zł oraz 22 z placówek opiekuńczo-wychowawczych na kwotę 86.898,69 zł. Jednorazową pomoc na usamodzielnienie wypłacono 28 wychowankom rodzin zastępczych w kwocie 126.438 zł oraz 13 osobom opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze na kwotę 42.671,31 zł. Pomoc rzeczową otrzymało 30 wychowanków rodzin zastępczych w kwocie 142.664 zł oraz 4 osoby opuszczających placówki opiekuńczo-wychowawcze na kwotę 18.589 zł.
§ organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielenie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci,
W roku 2003 r. pod opieką MOPS na terenie miasta Kalisza funkcjonowało 117 rodzin zastępczych (w tym nowych 16), w których wychowywało się 161 dzieci. Rodzinom tym co miesiąc wypłacano pomoc na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Na pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych wydano kwotę: 1.097.446,79 zł. Nowym rodzinom na każde dziecko udzielona zastała jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka. Pomocy tej udzielono 16 nowym rodzinom dla 23 dzieci w łącznej kwocie 37.955,35 zł.
W 2003r. realizowano także szkolenie PRIDE dla przyszłych rodzin zastępczych ( szkolenie ukończyły 4 rodziny, jedna rodzina przyjęła dwoje dzieci).
Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych.
Zadania powiatu z zakresu rehabilitacji społecznej i zawodowej określa ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.
Środki na realizację tych działań pochodzą z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych . W 2003r. w na powyższe zadania
zgodnie z algorytmem ze środków PFRON dla naszego miasta przypadła kwota 3.008.727, w tym na zobowiązania dotyczące zwrotu kosztów wynagrodzeń dla osób niepełnosprawnych i składki na ubezpieczenie społeczne 943.674 zł.
W ramach rehabilitacji zawodowej:
§ refundowano wynagrodzenia dla 214 osób zatrudnionych w latach ubiegłych i okresie sprawozdawczym. Kwota refundacji wyniosła 747.064 zł,
§ udzielono tylko 2 pożyczki pieniężne na rozpoczęcie działalności gospodarczej na kwotę 70.000 zł. ze względu na małe zapotrzebowanie na tę formę pomocy.
§ zrefundowano koszty szkolenia dla 56 osób niepełnosprawnych organizowanych przez PUP. Koszt szkolenia zamknął się kwotą 38.856 zł.
Z zakresu rehabilitacji społecznej:
§ dofinansowano koszty działania WTZ na kwotę 633.420 zł dla 45 uczestników.
§ dofinansowano zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (załatwiono 347 wniosków na kwotę 268.981 zł w tym 48 wniosków dzieci i młodzieży niepełnosprawnej na kwotę 67.750 zł).
§ dla 650 osób przyznano dofinansowanie kosztów pobytu na turnusach rehabilitacyjnych, koszt dofinansowania wyniósł 323.726 zł.
§ dofinansowano do likwidacji barier architektonicznych w komunikowaniu się i technicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych kwotę 706.026 zł w tym:
- zlikwidowano bariery architektoniczne w miejscu zamieszkiwania osób niepełnosprawnych dla 84 osób na łączną kwotę 480.782 zł
- w zakresie barier w komunikowaniu się przyznano dofinansowanie 63 osobom niepełnosprawnym na kwotę 225.244 zł,
§ dofinansowano organizację procesu kształcenia sportowców niepełnosprawnych dla Klubu Sportowego "Start" na kwotę 20.000 zł w ramach którego zorganizowano między innymi I Memoriał imienia Władysława Jakubka.
§ wśród osób niepełnosprawnych rozprowadzono 4.800 biletów ulgowych umożliwiających korzystanie z pływalni krytej Ośrodka Sportu i Rekreacji w Kaliszu przy ul. Łódzkiej w cenie 3 zł jeden bilet.
Analiza dotycząca zjawisk powodujących zagrożenie bezpieczeństwa socjalnego mieszkańców Kalisza skłoniła pracowników MOPS do zmiany działań na rzecz osób i rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej.
Bezrobocie i alkoholizm oraz fakt wychowywania dzieci w rodzinach niepełnych to w ocenie pracowników socjalnych problemy w największym stopniu wpływające na poczucie bezradności społecznej. Są to również zjawiska o bardzo głębokich konsekwencjach dla funkcjonowania rodziny.
W oparciu o kartotekę klientów MOPS w Kaliszu sporządzony został materiał obrazujący nagromadzenie niekorzystnych zjawisk społecznych w określonych rejonach miasta Kalisza nazwany "Mapą problemów". "Mapa problemów" jest zarówno ilościowym jak i graficznym obrazem problemów dotykających klientów pomocy społecznej.
Opis zawiera ilość środowisk rodzinnych objętych pomocą na każdej z ulic oraz problemy powodujące trudną sytuację rodziny. "Mapa" sporządzona została głównie jako materiał do podejmowania systemowej pracy socjalnej, która jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym. "Mapa" służy również do podejmowania działań o charakterze profilaktycznym w tym aktywizujących społeczności lokalnej.
W celu doskonalenia metod pracy socjalnej pracownicy socjalni pracują od 2003 roku w zespołach pracy socjalnej specjalizujących się w zagadnieniach dotyczących:
§ bezrobocia,
§ dzieci i młodzieży,
§ uzależnień,
§ seniorów.
Zespół do spraw bezrobocia:
§ prowadził działalność informacyjną,
§ jeden raz w tygodniu otrzymuje oferty pracy przekazywane przez PUP i przekazuje je wszystkim pracownikom oraz wywiesza na tablicy informacyjnej.
Zespół do spraw dzieci i młodzieży:
§ zorganizowano zabawę "Powitanie lata" (oprócz zabawy dzieci otrzymały prezenty pozyskane od sponsorów),
§ Zabawa Andrzejkowa dla dzieci,
§ Pracownik uczestniczący w pracach zespołu uczestniczył w szkoleniu w Fundacji "Starszy brat, starsza siostra" w celu uzyskania certyfikatu umożliwiającego uruchomienie programu w Kaliszu,
Zespół do spraw uzależnień:
§ prowadził działalność informacyjną (tablice informacyjne w ośrodku),
§ opracował ulotkę kierowaną do osób uzależnionych,
§ opracował kontrakt dotyczący współpracy klienta pomocy społecznej z pracownikiem socjalnym,
§ zorganizował dla osób uzależnionych spotkanie "Andrzejkowe" z udziałem terapeuty z poradni leczenia uzależnień.
Zespół do spraw seniorów:
§ opracował ankietę, która posłuży zbadaniu potrzeb seniorów,
§ opracował ulotkę dotyczącą dyżuru telefonicznego dla seniorów,
§ opracowuje informator dla seniorów,
§ jeden raz w miesiącu dyżurujący pracownik socjalny z zespołu uczestniczy w spotkaniach członków Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów odbywających się w pomieszczeniach MOPS przy ul. Granicznej.
§ 14 lipca zorganizowano wycieczkę do Lichenia dla 44 osób,
§ 2 października zorganizowano spotkanie z okazji "Dni Seniora" dla 60 osób wyłącznie przy pomocy sponsorów i pomocy uczniów z Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich (w ramach spotkania uroczysta kolacja z muzyką do tańca i upominkami dla każdego uczestnika).
Efekty podejmowanych działań dają się podsumować w następujący sposób:
1 Osoby, które podjęły pracę- 330
2 Osoby, które z różnych względów nie korzystają z pomocy społecznej a korzystali - 330
3 Osoby, które otrzymały rentę lub emeryturę- 70
4 Osoby, które uzyskały prawo do opieki nad dzieckiem- 6
5 Osoby, które w wyniku interwencji pracownika socjalnego uzyskały umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności- 211
6 Osoby, które podjęły terapię odwykową i utrzymują absytnencje - 117
7 Osoby, które podjęły naukę - 47
8 Osoby, które uzyskały alimenty- 108
9 Osoby, które podjęły leczenie psychiatryczne -81
10 Osoby, które podjęły leczenie ogólne -84
11 Osoby, które otrzymały dodatek mieszkaniowy w wyniku interwencji pracownika socjalnego- 229
12 Środowiska, w których złagodzono konflikty - 177
PROGRAM
Opracowano autorski program "By powrót był możliwy" zatwierdzony przez Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej.
Program realizowany był w okresie od 01 września 2003 do 01 grudnia 2003r.
Celem programu była pomoc rodzinom dzieci przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, w rodzinach zastępczych oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów rodzinom zagrożonym umieszczeniem dzieci po za rodzina naturalną. Rodzice biologiczni zostali przygotowani do spotkań z dziećmi i ich ewentualnego powrotu.
Powyższe cele zostały osiągnięte dzięki przeprowadzonym zajęciom i warsztatom ukierunkowanym na pomoc w rozwiązywaniu problemów przyczyniających się do umieszczenia dzieci poza rodziną.
Zajęcia miały na celu pomóc obu grupom rodziców w kwestiach dotyczących problemu bezrobocia, uzależnień , przemocy i agresji w rodzinie , bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych .Na realizację ww. programu otrzymaliśmy dotację w wysokości 15.000 zł. W ramach programu przeprowadzono także ankietę z byłymi mieszkankami Centrum Interwencji Kryzysowej w Kaliszu. W ankiecie wzięły udział 43 osoby. Ukazała ona problemy osób przebywających w CIK oraz udzielone formy pomocy mieszkańcom placówki. W ocenach respondentek placówka dała im możliwość zmiany ich życia, pozwoliła odzyskać równowagę psychiczną, uregulować sprawy urzędowe.
Kalisz, marzec 2004r.